Zwyrodnienia kręgosłupa - jak leczyć?
Zwyrodnienia kręgosłupa – przyczyny, objawy, ćwiczenia, leczenie zmian
Kręgosłup tworzy silną podstawę całego ciała. Pełni rolę stelaża dla kości i mięśni. Do jego zadań należy również ochrona rdzenia kręgowego i przebiegających w nim nerwów, a także amortyzacja wstrząsów. Stanowi miejsce przyczepu dla licznych mięśni. Jak ważny w codziennym życiu jest zdrowy kręgosłup przekonujemy się, kiedy sporadycznie odczuwane dolegliwości, zaczynają pojawiać się coraz częściej i przybierać na sile. Ból czy utrudnione wykonywanie ruchów to jedynie niektóre problemy, które występują w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa.
Budowa kręgosłupa
Kręgosłup składa się z 33 lub 34 kręgów. Anatomicznie dzieli się on na 5 odcinków, które zaczynają się od czaszki i biegną aż do końca tułowia:
- odcinek szyjny (7 kręgów),
- odcinek piersiowy (12 kręgów),
- odcinek lędźwiowy (5 kręgów),
- odcinek guziczny (4-5 kręgów) tworzący kość guziczną (ogonową).
Oprócz poszczególnych kręgów kręgosłup tworzą także dyski, więzadła i mięśnie. W budowie zdrowego kręgosłupa możemy wyróżnić naturalne krzywizny: lordozy i kifozy. Stany chorobowe dotyczą najczęściej dysków oraz stawów.
Czym jest zwyrodnienie kręgosłupa?
W tym powszechnie stosowanym pojęciu zawierają się zwykle zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa (spondyloza) i stawów międzykręgowych (spondyloartroza). To przewlekłe i postępujące choroby, które polegają na zużyciu tych struktur anatomicznych. Mogą dotyczyć tylko jednego odcinka kręgosłupa (na przykład zwyrodnienie odcinka szyjnego) albo występować również w innych jego częściach.
Jakie są przyczyny zwyrodnienia kręgosłupa?
- wiek,
- zbyt mała aktywność fizyczna,
- nadmierna masa ciała,
- ciężka praca fizyczna,
- przeciążenia powstałe w wyniku uprawiania sportu,
- wady postawy (na przykład skolioza),
- osteoporoza,
- zmiany hormonalne,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK),
- wypadki, w wyniku których doszło do urazu kręgosłupa (na przykład komunikacyjne).
W niniejszym wpisie skupimy się na zwyrodnieniu kręgosłupa szyjnego. Jeśli interesują Cię schorzenia odcinka lędźwiowego, zapraszamy do lektury wpisu poświęconego dyskopatii.
Zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego objawy
Początek choroby jest wolny i słabo zauważalny. Najczęściej zaczyna się od bólu kręgosłupa, który w niektórych przypadkach promieniuje do barku lub nawet do ręki. Zwykle jest nasilony podczas utrzymywania długotrwałej nienaturalnej pozycji ciała (na przykład podczas wielogodzinnej pracy biurowej lub pracy produkcyjnej w fabryce). Przyczyną może być zwężony kanał kręgowy, który powoduje ucisk na korzenie. Mówi się wówczas o bólu korzeniowym, czyli takim, który promieniuje wzdłuż unerwienia korzenia. Czasem towarzyszy mu również ból mięśni przykręgosłupowych. U wielu osób pojawia się sztywność poranna – potrzebują być rozruszani, żeby móc funkcjonować. Zwyrodnienie kręgów szyjnych jest także częstą przyczyną intensywnych bólów głowy, zaburzeń widzenia czy problemów z utrzymaniem równowagi.
W przebiegu spondylozy charakterystycznym objawem jest występowanie tzw. osteofitów, czyli narośli kostnych. Mają dziobiasty kształt, pojawiają się zwykle na przednich i bocznych powierzchniach trzonów kręgów. Mogą naciskać na nerwy, co wiąże się z występowaniem dolegliwości bólowych. Naturalnym mechanizmem jest wtedy dążenie do przyjmowania takiej pozycji, w której są one odczuwalne jak najmniej. Jest ona jednak wymuszona i nienaturalna, a to z kolei stanowi prostą drogę do dalszych patologicznych zmian powodujących liczne problemy.
W przypadku spondyloartrozy można zaobserwować proces sklerotyzacji (czyli stopniowej degeneracji) podchrzęstnej warstwy kostnej oraz zwężenie szpary stawowej.
Leczenie zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego
Zwyrodnienia karku (tak jak i stawu kolanowego czy biodrowego) nie można wyleczyć – można za to zmniejszyć szybkość, z jaką postępuje choroba. Bardzo istotne jest wyeliminowanie prawdopodobnej przyczyny jej pojawienia się, na przykład nadmiernej masy ciała czy ciężkiej pracy fizycznej, w której dźwigane są ciężkie przedmioty.
Niezwykle ważne jest także stosowanie odpowiedniej aktywności fizycznej. Wiele osób z powodu dolegliwości bólowych, ogranicza ruch. Niestety jest to bardzo nietrafiona decyzja, ponieważ w ten sposób choroba będzie tylko szybciej postępować. Pływanie, Nordic Walking czy codzienna gimnastyka to tylko niektóre z propozycji dla osób zmagających się ze zwyrodnieniem kręgosłupa.
Należy pamiętać o tym, że ciało człowieka jest stworzone do ruchu, bez niego zaczyna nieprawidłowo funkcjonować i chorować. Szczególnie osoby wykonujące pracę siedzącą jak na przykład kierowcy czy fizyczną jak górnicy, powinny przyłożyć do aktywności fizycznej szczególną wagę. Oczywiście nie trzeba wykonywać pracy z tak mocno nasilonym czynnikiem ryzyka, żeby cierpieć z powodu zwyrodnienia kręgów szyjnych.
Ćwiczenia, które są przeznaczone do stosowania przy leczeniu zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego powinien pokazać nam fizjoterapeuta. Na bieżąco będzie sprawdzał ich poprawność, co pozwoli na późniejsze trenowanie we własnym domu. Ćwiczenia mają za zadanie poprawić zakres ruchomości, ale też przywrócić właściwy balans mięśniowy. Obecnie wykorzystuje się również techniki leczenia manualnego oraz elementy masażu.
Warto skorzystać z serii zabiegów rehabilitacyjnych, które należy powtarzać co jakiś czas. Fizykoterapia oferuje wiele możliwości, które mają działanie przeciwbólowe na przykład: masaż podwodny, magnetronik, laseroterapia czy lampa Sollux.
Czy można i warto wspomóc się zaopatrzeniem ortopedycznym?
Zdecydowanie warto rozważyć zastosowanie ortezy. W ofercie naszego sklepu internetowego mamy dostępne dwa modele, które są warte polecenia: kołnierze półsztywne Procare C1 i C2.
Takie zaopatrzenie ortopedyczne najczęściej możemy zaobserwować je u osób, które doświadczyły wypadków komunikacyjnych, ale lekarze zalecają ich stosowanie również w zmianach zwyrodnieniowych odcinka szyjnego. Świetnie sprawdzają się także przy zwichnięciach i naciągnięciach kręgosłupa szyjnego, w sztywności karku i kompresji nerwu.
Ortezy spełniają ważną funkcję, jaką jest utrzymanie kręgosłupa szyjnego w naturalnej pozycji. Mają wyprofilowany kształt na poziomie podbródka i ucha dla lepszego dopasowania, co zdecydowanie wpływa na komfort użytkowania. Plastikowy element dodatkowo usztywnia stabilizator. Powłoka kołnierza wykonana jest w 100% z bawełny, a w środku znajduje się pianka o niskiej gęstości. Kołnierz dostępny jest w dwóch wysokościach: 7,5 cm i 9,5 cm.
W przypadku urazu, który wymaga dobrej stabilizacji odcinka szyjnego kręgosłupa (głowy i szyi) polecamy: kołnierz sztywny California Colar. Wskazany jest przy umiarkowanych i stabilnych skręceniach, przy nerwobólach szyi i ramion. Wykonany jest z lekkiej, dwuczęściowej polietylenowej pianki ze sztywnymi plastikowymi elementami. Kołnierz utrzymuje głowę w neutralnej pozycji stabilizuje część potyliczną oraz żuchwę.
Gdy powyższe metody nie przynoszą satysfakcjonującej poprawy, konieczne jest leczenie operacyjne. Jeśli to tylko możliwe (lub gdy poddanie się operacji jest przeciwwskazane), stosuje się małoinwazyjne zabiegi takie jak termolezja czy blokada kręgosłupa.